Ngày Tết nói chuyện bánh Tết

Bánh có khi dùng để đãi khách ngày tết, có lúc chỉ để trưng lên bàn thờ cúng ông bà, lại cũng có thể chỉ bày trên bàn cho đẹp mắt hơn là dùng để ăn.

Một loại bánh Tết thường xuất hiện vào những ngày cuối năm với màu sắc rực rỡ chính là bánh in. Bánh in có nhiều chủng loại khác nhau, được gói bắng giấy màu. bánh tháp làm bằng bánh in nhỏ dán trên một hình trụ tháp để trưng lên bàn thờ. Thường thì cách trang trí của bánh tháp nặng về màu sắc, có khi bày đến tận qua giêng. Loại bánh thông dụng tiếp theo gọi là bánh ly bởi dạng bánh giống hệt như chiếc ly chổng ngược. Bánh ly " đủ bộ" gồm một chiếc bánh hình ly và đế bánh hình đĩa. Khuôn bánh lớn nhỏ khác nhau phân ba loại: tiểu, trung, đại. Trên nền bánh trạm nổi hình lân,ly, quy, phụng tuỳ theo lò sản xuất. Bánh được bọc bên ngoài bằng giấy bóng kính vàng hoặc hồng đỏ. Có nơi tạo thêm vẻ đẹp của bánh bắng cách gắn hoa lụa hoặc chữ " Phúc" hoặc chữ " Cát" bằng chữ hán. Bánh ly được làm bằng chính bột nếp trộn đường nén khuôn thật chặt cũng dùng để bày trên bàn thờ. Tuyệt đối có hai màu tím và xanh không được dùng để gói bánh bởi đó là những màu tối. Bánh bày bàn thờ còn có loại bánh in phong cũng làm bằng bột nếp, có nơi trộn thêm vừng. Bánh ngũ sắc thường được làm từ hai loại nguyên liệu khác nhau: bột nếp hoặc bột bắp, gọi là bánh ngũ sắc vì sau khi ăn xong, bánh được cắt vuông vức, gói bằng giấy màu. Mỗi phong bánh có 5 chiếc bánh với 5 màu khác nhau cũng được dùng để bày bàn thờ.

Đặc trưng của mỗi miền đất lại tạo ra những loại bánh tết chỉ ở nơi đó mới có. Thú vui tự nổi lửa làm bánh hoặc rim mứt để dành cho ngày tết đối với người thành thị gần như không còn, bởi hàng hoá bày bán ở chợ rất phong phú và đa dạng. Nhưng đối với người thôn quê thì chiếc bánh tự mình làm ra luôn luôn có cái hương vị riêng, ăn vào cảm thấy ngon hơn. Bánh chưng ở các tỉnh miền Bắc được gói lá dong, bánh tết phương Nam gói lá chuối. Bánh gói lá dong xanh, lá chuối hột làm cho màu bánh đẹp Gói bánh xong gom lại nấu chung, đêm ngồi bên nồi bánh nghe lửa reo, uống tách trà kể chuyện đất trời - thường là thú vui của người thôn quê. Giờ đây, do những cuộc di dân diễn ra khiến cho giới hạn "bánh chưng miền Bắc, bánh tét miền Nam" không còn nữa. Nhưng những thứ bánh độc quyền vẫn riêng.



Hà Nội có lẽ là nơi có nhiều loại bánh cho ngày tết nhất.Chẳng hạn như món bánh tổ do người Nùng làm ra chủ yếu là bột nếp nấu với đường. Bánh để càng lâu càng xoăn lại, càng cứng. Chiếc bánh ít lá gai Hải Dương hay bánh đậu xanh ăn vào thấm miệng, uống bát chè Thái Nguyên pha đúng cách thì lại càng thấm đượm mùa xuân.

Quảng Ngãi nức tiếng với mạch nha, kẹo gương, đường phổi lại có bánh thuần và cốm nếp. Chiếc bánh thuần trong ngày tết làm to, màu đủ vàng và dòn. Phong cốm nếp trắng ngần, trộn đường và ít gừng cay, mở phong bánh ra đã nghe mùi nếp thơm lừng. Chiếc bánh thuần từ đó gần như xuất hiện khá nhiều ở các tỉnh miền Trung, nhưng ở Huế thì người phụ nữ Huế lại thích làm đẹp chiếc bánh tết để tỏ rõ cho khách tới nhà chơi về sự giỏi giang của mình. Mâm bánh tết Huế vun đầy lá bánh phu thê, bánh ít, bánh hạt sen, bánh phục linh. Màu sắc mâm bánh Huế rực rỡ như thêm sắc màu xuân.

Tất nhiên trên những nẻo đường đất nước khó có thể kể ra hết được đặc tính riêng của chiếc bánh Tết mỗi miền. Những cuộc giao thương thuận lợi, những người buôn bán tảo tần đã khéo đem món ngon nơi này đến nơi khác. Chính vì thế mà loại bánh riêng của vùng đất này cũng trở thành bánh của vùng đất kia. Chúng gọi chung một từ- Bánh Tết. Mùa xuân có rượu, có trà, có thịt, có phong bì lì xì đo đỏ... Và mùa xuân cũng chẳng thể nào thiếu bánh Tết. (Trích nguồn khkt)

Chúc năm mới VẠN SƯ NHƯ Ý Đọc tiếp...